Viêm loét dạ dày nên ăn uống gì để nâng cao hiệu quả điều trị?

Người mắc bệnh viêm loét dạ dày tá tràng cần đặc biệt chú ý đến chế độ ăn uống. Việc lựa chọn thực phẩm không đúng có thể làm cho tình trạng bệnh trở nên nghiêm trọng hơn hoặc dễ tái phát. Vậy, những người bị viêm loét dạ dày nên ăn uống gì, kiêng cữ điều gì để nâng cao hiệu quả điều trị và ngăn ngừa bệnh quay trở lại? Hãy cùng Hetyma khám phá trong bài viết dưới đây.

Vai trò của chế độ ăn uống với người bị viêm loét dạ dày

Chế độ dinh dưỡng có vai trò thiết yếu trong việc hỗ trợ điều trị và ngăn ngừa bệnh viêm loét dạ dày. Thực tế, các loại thực phẩm mà bạn tiêu thụ có tác động trực tiếp đến niêm mạc dạ dày và tá tràng theo những cách sau:

• Giúp giảm thiểu kích thích vật lý lên niêm mạc dạ dày và tá tràng
• Hỗ trợ làm giảm lượng axit dạ dày, tăng cường sản xuất chất nhầy bảo vệ niêm mạc, điều chỉnh quá trình co bóp của dạ dày và tá tràng. Điều này giúp giảm bớt triệu chứng ợ nóng, ợ chua và đau dạ dày, đồng thời hỗ trợ quá trình phục hồi của niêm mạc
• Cung cấp các dưỡng chất cần thiết cho việc lành vết loét
• Cải thiện hệ vi sinh vật đường ruột, nâng cao khả năng miễn dịch và giảm tình trạng viêm nhiễm toàn thân, bao gồm cả ở dạ dày và tá tràng

Tóm lại, xây dựng một chế độ ăn uống hợp lý cho người bị viêm loét dạ dày tá tràng có thể giúp giảm thiểu sự kích thích và tổn thương niêm mạc, hỗ trợ quá trình lành vết loét, củng cố hệ miễn dịch và ngăn ngừa tái phát. Do đó, việc lựa chọn thực phẩm phù hợp và duy trì thói quen ăn uống lành mạnh là yếu tố quan trọng trong việc điều trị căn bệnh này.

Chế độ ăn uống có vai trò quan trọng trong việc chữa lành vết loét dạ dày

Viêm loét dạ dày nên ăn uống gì?

Người bị viêm loét dạ dày tá tràng nên lựa chọn thực phẩm mềm, dễ tiêu hóa; có khả năng kháng viêm và làm dịu; giàu chất xơ, probiotic, vitamin cùng với các chất chống oxy hóa. Cụ thể như sau:

Thức ăn mềm, dễ tiêu

Các món ăn mềm và dễ tiêu hóa là sự lựa chọn lý tưởng cho những người mắc bệnh viêm loét dạ dày tá tràng. Những loại thực phẩm này giúp giảm bớt áp lực lên niêm mạc dạ dày và tá tràng, đồng thời hạn chế kích thích và tổn thương thêm cho khu vực bị viêm loét.

Ngoài ra, khi dạ dày không cần phải làm việc quá sức để nghiền nát thức ăn, lượng axit tiết ra cũng sẽ giảm, từ đó giúp làm dịu cảm giác đau rát và khó chịu. Đồng thời giúp giảm nguy cơ bị đầy hơi, khó tiêu và buồn nôn. Điều này rất quan trọng trong việc hỗ trợ quá trình hồi phục vết loét và nâng cao chất lượng cuộc sống hàng ngày của người bệnh.

Một số món ăn mềm, tốt cho dạ dày tá tràng có thể kể đến như:

• Cháo, súp, canh được nấu từ rau củ và thịt nạc băm
• Cơm mềm (nấu nhão), mì ống được nấu chín kỹ
• Khoai tây nghiền, khoai lang hấp
• Trứng hấp hoặc luộc chín mềm
• Sữa chua ít đường và ít béo

Người viêm loét dạ dày nên chọn thức ăn mềm, dễ tiêu

Thực phẩm chứa chất xơ

Người bị viêm loét dạ dày tá tràng nên bổ sung chất xơ hòa tan. Loại chất xơ này khi vào hệ tiêu hóa sẽ kết hợp với nước, tạo thành một lớp gel nhầy bám vào niêm mạc dạ dày và tá tràng, giúp ngăn cản sự tiếp xúc của niêm mạc với axit dạ dày và enzym tiêu hóa, từ đó làm giảm kích ứng và hỗ trợ quá trình lành vết loét.

Bên cạnh đó, chất xơ hòa tan còn có tác dụng điều chỉnh nhu động ruột, phòng ngừa táo bón và hỗ trợ hệ vi sinh đường ruột, góp phần nâng cao sức khỏe tiêu hóa và miễn dịch tổng thể. Hơn nữa, việc tiêu thụ thực phẩm giàu chất xơ hòa tan cùng với các nguồn carbohydrate khác cũng giúp ổn định mức đường huyết, đảm bảo cung cấp năng lượng liên tục cho cơ thể.

Điều này rất quan trọng vì những người mắc viêm loét dạ dày tá tràng thường xuyên cảm thấy mệt mỏi do khả năng hấp thu dinh dưỡng kém. Một số thực phẩm chứa chất xơ phù hợp cho người bị loét dạ dày tá tràng có thể kể đến như:

• Cháo được nấu từ yến mạch cán mịn và bột yến mạch
• Một số loại trái cây như chuối chín, táo, lê, đào, cam, bưởi,…
• Rau củ được nấu chín mềm như cà rốt, bí đỏ, củ cải, bí và các loại rau lá xanh

Người bị viêm loét dạ dày nên ăn nhiều chất xơ

Thực phẩm giàu protein nạc (ít chất béo)

Protein nạc (ít chất béo) là nguồn dinh dưỡng thiết yếu, hỗ trợ cơ thể trong việc phục hồi và tái tạo các mô bị tổn thương. Chúng cung cấp các axit amin cần thiết cho việc hình thành mô mới, làm lành vết thương, đồng thời tăng cường hệ miễn dịch.

Ngoài ra, protein nạc cũng dễ tiêu hóa hơn so với thực phẩm chứa nhiều chất béo, giúp giảm áp lực cho dạ dày và tá tràng. Việc hạn chế lượng chất béo trong chế độ ăn uống có thể giảm tiết axit dạ dày và giảm nguy cơ trào ngược axit mật từ tá tràng lên dạ dày, một trong những nguyên nhân làm tình trạng viêm loét trở nên nghiêm trọng hơn.

Bằng cách lựa chọn các nguồn protein nạc, người bệnh có thể đảm bảo đủ dinh dưỡng mà không gây thêm kích thích cho niêm mạc dạ dày. Do đó, việc bổ sung protein nạc có thể là giải pháp lý tưởng cho câu hỏi viêm loét dạ dày tá tràng nên ăn gì để tốt cho sức khỏe.

Một số nguồn protein nạc tốt cho dạ dày tá tràng bao gồm:

• Thịt gia cầm không da như gà, vịt,…
• Các loại cá (cá ngừ, cá hồi, cá thu,…) và hải sản (tôm, cua, mực,…)
• Thịt heo/bò nạc (đã loại bỏ mỡ)
• Đậu phụ, đậu lăng, đậu Hà Lan,…
• Trứng luộc hoặc hấp

Protein nạc cho người viêm loét dạ dày

Thực phẩm có tính làm dịu, kháng viêm

Một số loại thực phẩm có khả năng kháng viêm và làm dịu niêm mạc dạ dày, giúp giảm bớt triệu chứng đau và hỗ trợ quá trình làm lành vết loét. Trong một số trường hợp, các hợp chất kháng viêm trong thực phẩm cũng có thể ức chế hoạt động của vi khuẩn gây viêm loét, chẳng hạn như:

• Mật ong chứa hydrogen peroxide, methylglyoxal và các flavonoid có tính kháng khuẩn tự nhiên, giúp tiêu diệt vi khuẩn Helicobacter pylori (H. pylori) – nguyên nhân chính gây ra viêm loét dạ dày.
• Nước ép bắp cải có chứa glutamine, một axit amin hỗ trợ phục hồi niêm mạc dạ dày.
• Gừng chứa gingerol, có khả năng kháng viêm và chống oxy hóa. Việc bổ sung 2g gừng mỗi ngày có thể giúp vết loét nhanh lành và ức chế sự phát triển của vi khuẩn H. pylori.
• Nghệ chứa curcumin, một chất chống oxy hóa với đặc tính kháng viêm, giúp vết loét hồi phục nhanh chóng.

Nghệ và mật ong tốt cho người bị viêm loét dạ dày tá tràng

Thực phẩm giàu vitamin và chất chống oxy hóa

Người bị viêm loét dạ dày tá tràng nên tiêu thụ thực phẩm giàu vitamin và chất chống oxy hóa. Vì các dưỡng chất này có khả năng trung hòa gốc tự do gây ra tình trạng căng thẳng oxy hóa, từ đó giúp giảm viêm và kích thích quá trình tái tạo tế bào. Bên cạnh đó, việc cung cấp đầy đủ vitamin và khoáng chất cũng góp phần tăng cường hệ miễn dịch, giúp cơ thể chống lại vi khuẩn gây ra viêm loét dạ dày tá tràng.

Rau xanh lá đậm và trái cây mọng nước là những nguồn phong phú chứa các chất chống oxy hóa như flavonoids, carotenoids, polyphenols cùng với các vitamin như C, E, K. Những chất này không chỉ bảo vệ niêm mạc dạ dày mà còn hỗ trợ cho sức khỏe tổng thể.

Tuy nhiên, đối với người mắc bệnh viêm loét dạ dày tá tràng, cần chú ý đến cách chế biến rau quả sao cho phù hợp, chẳng hạn như nấu chín hoặc xay nhuyễn để dễ tiêu hóa hơn.

Một số thực phẩm điển hình giàu vitamin và chất chống oxy hóa bao gồm:

• Các loại rau họ cải (như bông cải xanh, cải xoăn, cải bó xôi, bắp cải,…) được nấu chín mềm
• Trái cây mọng như dâu tây, việt quất, mâm xôi, nho,…
• Các loại trái cây giàu vitamin, mềm và ít chua như đu đủ chín, dưa hấu, táo, chuối,…
• Các loại hạt được nghiền nhỏ như hạnh nhân, óc chó,…
• Dầu ô-liu, dầu hạt cải, dầu đậu nành,… dùng trong chế biến món ăn

Thực phẩm giàu vitamin và chất chống oxy hóa

Thực phẩm giàu probiotic

Probiotic là những vi khuẩn có lợi cho hệ tiêu hóa, giúp duy trì sự cân bằng của hệ vi sinh vật và cải thiện chức năng tiêu hóa. Các nghiên cứu đã chỉ ra rằng, lợi khuẩn probiotics không chỉ ngăn chặn sự phát triển của tình trạng viêm gây hại cho niêm mạc đường tiêu hóa mà còn thúc đẩy quá trình hồi phục các vết loét ở dạ dày và tá tràng.

Thực phẩm chứa nhiều probiotic thường là các sản phẩm lên men tự nhiên. Tuy nhiên, những người bị viêm loét dạ dày tá tràng nên tiêu thụ thực phẩm lên men với lượng vừa phải (ít chua) và ít muối để tránh làm kích thích niêm mạc.

Một số loại thực phẩm giàu probiotics, có lợi cho những người bị loét dạ dày tá tràng bao gồm:

• Sữa chua không đường hoặc ít đường
• Kefir – sữa lên men
• Dưa cải chua ít muối
• Miso – súp từ đậu nành lên men
• Tempeh – đậu nành lên men

Thực phẩm giàu probiotic tốt cho người viêm loét dạ dày

Để hỗ trợ điều trị và làm giảm các triệu chứng bệnh viêm loét dạ dày, bạn có thể tham khảo sản phẩm Cốm dạ dày Stomac và Gói dạ dày Stomac. Với thành phần từ thiên nhiên như nghệ, mật ong, chè dây,… đảm bảo mang lại hiệu quả và an toàn cho sức khỏe.

Viêm loét dạ dày tá tràng kiêng ăn gì?

Người mắc bệnh viêm loét dạ dày tá tràng cần tránh những thực phẩm cay nóng, có tính axit, chứa nhiều khí ga, caffeine, đường, rượu, gia vị và chất bảo quản. Cụ thể như sau:

Món ăn cay nóng

Người bị viêm loét dạ dày tá tràng nên tránh ăn các món cay nóng. Nguyên nhân là do thực phẩm cay có thể gây kích thích mạnh lên niêm mạc dạ dày và tá tràng, dẫn đến việc tăng tiết axit dạ dày, làm cho vết loét khó hồi phục.

Ngoài ra, hợp chất capsaicin có trong ớt và các gia vị cay khác có thể kích hoạt các thụ thể đau trong niêm mạc, làm nặng thêm các triệu chứng như đau rát và khó chịu. Một số loại thực phẩm cay nóng cần phải tránh bao gồm:

• Ớt, tiêu, mù tạt
• Các gia vị cay như bột cà ri, wasabi
• Những món ăn cay như lẩu cay, kim chi cay, món xào cay,…

Người bị viêm loét dạ dày không nên ăn cay

Thực phẩm có tính axit

Thực phẩm có độ axit cao có thể làm tăng mức axit trong dạ dày, gây ra sự kích thích và ăn mòn lớp chất nhầy bảo vệ niêm mạc, dẫn đến việc niêm mạc dễ bị tổn thương bởi enzym tiêu hóa và axit dạ dày. Điều này có thể làm nặng thêm các vết loét đã có và gây ra các triệu chứng như ợ chua, ợ nóng và đau bụng.

Do đó, những người bị viêm loét dạ dày tá tràng nên chọn thực phẩm ít chua. Một số loại thực phẩm chua mà bệnh nhân cần hạn chế bao gồm:

• Các loại trái cây chua như cam, chanh, bưởi, quýt
• Nước ép từ các loại trái cây chua (như thơm, cóc,…)
• Cà chua và các sản phẩm từ cà chua: sốt cà chua, tương cà
• Dưa muối chua, giấm

Người bị viêm loét dạ dày không nên ăn nhiều thực phẩm có tính axit

Món chiên xào, nhiều dầu mỡ

Thực phẩm chiên xào thường chứa nhiều chất béo bão hòa và dầu mỡ khó tiêu, dẫn đến việc làm chậm quá trình tiêu hóa và kéo dài thời gian thức ăn ở lại trong dạ dày. Điều này kích thích dạ dày sản xuất nhiều axit hơn để tiêu hóa thức ăn, gây áp lực lên niêm mạc dạ dày và tá tràng. Những người bị viêm loét dạ dày tá tràng nên tránh:

• Thức ăn nhanh như khoai tây chiên, gà rán, hamburger
• Món xào có nhiều dầu mỡ
• Thực phẩm chiên ngập dầu như bánh rán, chả giò chiên, cá chiên

Món ăn nhiều dầu mỡ không thích hợp cho người bị viêm loét dạ dày

Đồ uống có chứa caffeine

Người bị viêm loét dạ dày tá tràng nên hạn chế ăn uống những thực phẩm có chứa nhiều caffeine. Nguyên nhân là do hợp chất này có khả năng kích thích hệ thần kinh trung ương và làm tăng sản xuất axit dạ dày, từ đó gây ra sự kích ứng niêm mạc và làm tình trạng viêm loét trở nên nghiêm trọng hơn.

Thêm vào đó, caffeine còn có thể làm giãn cơ thắt thực quản dưới, dẫn đến hiện tượng trào ngược axit và các triệu chứng như ợ nóng, ợ chua. Một số loại thực phẩm có hàm lượng caffeine cao, không tốt cho người mắc bệnh viêm loét dạ dày tá tràng bao gồm:

• Cà phê, cà phê đen, espresso
• Trà đặc, trà đen, trà xanh có nhiều caffeine
• Nước tăng lực, nước giải khát có chứa caffeine
• Socola đen và các sản phẩm có cacao

Người bị viêm loét dạ dày nên hạn chế thực phẩm có chứa nhiều caffeine

Đồ uống có ga, có đường

Đồ uống có ga chứa khí carbon dioxide, có thể gây ra tình trạng đầy hơi, chướng bụng và tạo áp lực lên dạ dày. Điều này có khả năng dẫn đến hiện tượng trào ngược axit và kích thích niêm mạc dạ dày.

Ngoài ra, đường tinh luyện trong các loại đồ uống này cũng có thể làm tăng mức đường huyết, kích hoạt các phản ứng viêm trên toàn cơ thể, từ đó làm chậm quá trình hồi phục của vết loét ở dạ dày tá tràng.

Do đó, những người bị viêm loét dạ dày tá tràng nên hạn chế tiêu thụ:

• Nước ngọt có ga
• Nước tăng lực có ga hoặc chứa caffeine
• Nước trái cây đóng hộp có nhiều đường
• Đồ uống có hương liệu tổng hợp và chất tạo ngọt

Đồ uống có ga không tốt cho người bị viêm loét dạ dày

Đồ uống có cồn

Các loại đồ uống có cồn như rượu và bia có khả năng kích thích sản xuất axit trong dạ dày và làm giảm hiệu quả của lớp chất nhầy bảo vệ niêm mạc. Hơn nữa, cồn còn có thể gây viêm ở sâu trong các mạch máu của niêm mạc dạ dày, làm chậm quá trình hồi phục của vết loét và tăng nguy cơ bị chảy máu tiêu hóa.

Do đó, những người bị viêm loét dạ dày tá tràng nên tránh ăn uống các loại thực phẩm và đồ uống có chứa cồn, đồng thời cần phải thận trọng với những loại đồ uống có nồng độ cồn cao như:

• Rượu mạnh như vodka, whisky, rum, tequila
• Rượu vang đỏ và trắng
• Bia, rượu gạo
• Các loại cocktail và đồ uống pha chế có cồn khác

Không nên sử dụng đồ uống có cồn

Thực phẩm chế biến sẵn

Thực phẩm chế biến sẵn thường chứa nhiều chất bảo quản, phụ gia, muối và chất béo không tốt cho sức khỏe. Những thành phần này có thể gây kích ứng niêm mạc dạ dày, làm tăng tiết axit và dẫn đến viêm.

Ngoài ra, các chất bảo quản và phụ gia thực phẩm cũng có khả năng gây ra phản ứng dị ứng hoặc không dung nạp, làm nặng thêm triệu chứng viêm loét. Hơn nữa, việc tiêu thụ quá nhiều thực phẩm chế biến sẵn có thể dẫn đến tình trạng thiếu hụt dinh dưỡng, ảnh hưởng đến quá trình hồi phục.

Do đó, những người mắc bệnh viêm loét dạ dày nên tránh xa các loại thực phẩm chế biến sẵn, tẩm ướp nhiều gia vị và chất bảo quản, chẳng hạn như:

• Thức ăn nhanh như hamburger, pizza, hotdog
• Thịt xông khói, xúc xích, thịt nguội, giăm bông
• Đồ ăn đóng hộp như súp đóng hộp, cá hộp, thịt hộp
• Mì ăn liền, snack, khoai tây chiên đóng gói
• Bánh kẹo công nghiệp, bánh quy, bánh ngọt đóng gói

Người bị viêm loét dạ dày hạn chế tiêu thụ thực phẩm chế biến sẵn

Lưu ý trong ăn uống cho người bệnh viêm loét dạ dày

Sau khi đã nắm rõ viêm loét dạ dày nên ăn uống gì có lợi cho sức khỏe, người bệnh cũng cần chú ý đến một số nguyên tắc dinh dưỡng khác như:

• Cung cấp đủ nước: Nên uống từ 1.5 – 2 lít nước mỗi ngày, chia thành 8 – 10 cốc/ngày, tránh nước quá lạnh hoặc quá nóng để giảm kích thích cho niêm mạc dạ dày.
• Ưu tiên chế biến đơn giản: Lựa chọn các phương pháp như hấp, luộc, hầm, nấu canh; hạn chế chiên xào với nhiều dầu mỡ và gia vị cay nóng nhằm giảm áp lực cho dạ dày.
• Chọn thực phẩm tươi ngon: Tập trung vào rau củ quả tươi, thịt cá tươi và ngũ cốc nguyên hạt, tránh xa thực phẩm chế biến sẵn có chứa chất bảo quản và phụ gia.
• Giảm bữa phụ: Khi có vết loét xuất hiện, việc hạn chế bữa phụ và chỉ ăn 3 bữa chính/ngày sẽ giúp giảm kích ứng niêm mạc, hỗ trợ quá trình hồi phục của vết loét.
• Ăn chậm và nhai kỹ: Nhai kỹ trước khi nuốt để giảm gánh nặng cho dạ dày, hỗ trợ tiêu hóa và giảm nguy cơ bị đầy hơi, khó tiêu.

Tóm lại, duy trì lối sống lành mạnh và thói quen sinh hoạt tốt sẽ giúp kiểm soát và cải thiện tình trạng viêm loét dạ dày tá tràng. Kết hợp với việc tuân thủ phác đồ điều trị của bác sĩ, những thay đổi tích cực này sẽ nâng cao chất lượng cuộc sống và giảm nguy cơ tái phát.

Trên đây là những thông tin quan trọng liên quan đến việc xây dựng chế độ ăn uống khoa học cho người bệnh viêm loét dạ dày tá tràng. Hy vọng qua bài viết này của Hetyma, bạn đã hiểu rõ viêm loét dạ dày nên ăn uống gì để hỗ trợ quá trình phục hồi và ngăn ngừa bệnh tái phát.