Sáp ong là gì? Công dụng của sáp ong trong đời sống và trong y học

Xu hướng sử dụng các thành phần tự nhiên và an toàn ngày càng trở nên phổ biến. Một trong những thành phần tự nhiên được đánh giá cao trong lĩnh vực chăm sóc sức khỏe là sáp ong. Hãy cùng Hetyma khám phá chi tiết về sáp ong là gì và những lợi ích tuyệt vời mà nó mang lại cho sức khỏe của bạn nhé!

Sáp ong là gì?

Sáp ong hay còn gọi là sáp tổ ong, là một loại chất tự nhiên được sản xuất bởi ong mật để xây dựng tổ của chúng. Sáp này thường có màu vàng nhạt hoặc trắng, với tính đàn hồi và độ dẻo cao. Trong môi trường tự nhiên, sáp ong đóng vai trò quan trọng trong việc bảo vệ tổ khỏi vi khuẩn và các yếu tố gây hại từ bên ngoài.

Quá trình hình thành sáp ong bắt đầu từ những con ong thợ trẻ. Chúng tiết ra sáp dưới dạng lỏng từ các tuyến sáp nằm ở bụng. Khi gặp không khí, sáp sẽ đông lại thành những mảng nhỏ. Ong thợ sẽ nhai những mảnh sáp này và trộn với nước bọt để tạo ra một chất dẻo có thể dễ dàng định hình. Từ đó, chúng xây dựng các ô tổ hình lục giác hoàn hảo để chứa mật và nuôi ấu trùng.

Sáp ong hay còn gọi là sáp tổ ong, được sản xuất bởi ong mật để xây dựng tổ của chúng

Con người đã sử dụng sáp ong từ rất lâu trong nhiều lĩnh vực khác nhau như bao bì thực phẩm, làm nến, bảo quản gỗ và đặc biệt là trong ngành mỹ phẩm và dược phẩm. Hiện nay, sáp ong vẫn là một thành phần quan trọng trong nhiều sản phẩm chăm sóc da, son môi và kem dưỡng ẩm.

Xem thêm: Trà lá nam là gì? 10 Loại trà lá nam giảm cân hiệu quả

Các đặc điểm nổi bật của sáp ong

• Màu sắc: Sáp ong tự nhiên có màu vàng nhạt hoặc trắng ngà, có thể thay đổi tùy thuộc vào nguồn phấn hoa mà ong thu thập.
• Mùi hương: Sáp ong mang lại một mùi thơm nhẹ nhàng, dễ chịu từ mật ong và phấn hoa.
• Độ đàn hồi: Sáp ong có độ đàn hồi tốt, dễ dàng uốn nắn ở nhiệt độ phòng.
• Điểm nóng chảy: Sáp ong bắt đầu nóng chảy ở khoảng 62 – 64°C.
• Khả năng chống nước: Sáp ong có tính kỵ nước, giúp tạo ra một lớp màng bảo vệ trên bề mặt.

Trong ngành công nghiệp mỹ phẩm, sáp ong thường được tinh chế để loại bỏ tạp chất và làm sáng màu. Tuy nhiên, nhiều thương hiệu mỹ phẩm cao cấp vẫn ưu tiên sử dụng sáp ong nguyên chất để giữ lại các đặc tính tự nhiên quý giá của nó.

Thành phần dinh dưỡng có trong sáp ong

Sáp ong là một loại thực phẩm tự nhiên giàu dinh dưỡng, bao gồm các thành phần sau:

• Axit béo: chiếm khoảng 30 – 40%, chủ yếu là axit lauric, axit palmitic, axit oleic và axit linoleic.
• Este: chiếm khoảng 60 – 70%, là este của axit béo và rượu đơn chức.
• Flavonoid: chiếm khoảng 1 – 2%, chủ yếu là pinocembrin, galangin và chrysin.
• Vitamin: bao gồm vitamin A, D, E và K.
• Khoáng chất: bao gồm canxi, magie, sắt, đồng, kẽm và mangan.

Công dụng của sáp ong trong Y học cổ truyền

Trong Y học cổ truyền, sáp ong có vị ngọt và tính bình, mang lại những tác dụng sau:

• Cung cấp dinh dưỡng, nâng cao sức khỏe: Sáp ong là nguồn thực phẩm giàu dinh dưỡng, giúp bổ sung năng lượng cho cơ thể và tăng cường sức đề kháng.
• Thúc đẩy tiêu hóa: Sáp ong có khả năng kích thích quá trình tiêu hóa, giúp ăn ngon miệng và tiêu hóa hiệu quả hơn.
• Kháng khuẩn và chống viêm: Sáp ong có đặc tính kháng khuẩn và chống viêm, hỗ trợ trong việc điều trị các bệnh nhiễm trùng, viêm họng và mụn nhọt.
• Hỗ trợ làm lành vết thương: Sáp ong có tác dụng thúc đẩy quá trình hồi phục của vết thương, đặc biệt là đối với các vết bỏng.
• Chống lão hóa: Sáp ong có khả năng chống oxy hóa, giúp bảo vệ cơ thể khỏi những tác động xấu từ các gốc tự do.
• Kích thích lưu thông máu: Sáp ong có thể được áp dụng trong các liệu pháp massage để kích thích tuần hoàn máu và giảm bớt căng thẳng.

Sáp ong có nhiều công dụng trong y học cổ truyền

Tham khảo: Đông trùng hạ thảo – Phân loại, tác dụng và cách dùng

Công dụng của sáp ong trong Y học hiện đại

Trị hăm tã ở trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ

Sáp ong là một biện pháp an toàn và hiệu quả để điều trị hăm tã. Nó có khả năng kháng khuẩn và chống viêm, giúp bảo vệ trẻ khỏi các loại vi khuẩn có hại, đồng thời hỗ trợ làm lành vết thương, mang lại cảm giác dễ chịu cho trẻ và thúc đẩy quá trình hồi phục khi bị hăm.

Bên cạnh đó, sáp ong còn có tác dụng làm mềm da, nuôi dưỡng và bảo vệ làn da của trẻ khỏi tình trạng khô, hăm hoặc tổn thương do các yếu tố gây hại từ môi trường.

Tăng cường miễn dịch

Các axit béo có trong sáp ong giúp củng cố hệ miễn dịch bằng cách cung cấp năng lượng cho các tế bào miễn dịch. Hơn nữa, lượng vitamin và khoáng chất dồi dào cũng góp phần tăng cường hoạt động của các tế bào miễn dịch, làm cho cơ thể trở nên khỏe mạnh hơn và có khả năng chống lại các tác nhân gây bệnh.

Dưỡng ẩm cho da

Sáp ong có khả năng giữ ẩm, giúp duy trì độ ẩm cho da và ngăn chặn tình trạng mất nước. Với lượng axit béo dồi dào, sáp ong có tác dụng làm mềm da, tạo ra một lớp bảo vệ giúp da chống lại các yếu tố gây hại. Ngoài ra, nó còn hỗ trợ da duy trì độ đàn hồi, mang lại vẻ căng mịn và trẻ trung cho làn da.

Sáp ong giúp làm mềm da

Xem ngay: Cách làm mặt nạ bơ mật ong dưỡng da hiệu quả

Ngừa mụn, giảm mụn

Sáp ong là một nguyên liệu tự nhiên có khả năng ngăn ngừa và giảm mụn. Trong sáp ong có chứa flavonoid, giúp chống viêm và kháng khuẩn, tiêu diệt các vi khuẩn gây mụn, từ đó làm giảm tình trạng sưng đỏ và viêm nhiễm do mụn.

Ngoài ra, vitamin A có trong sáp ong cũng là một chất chống oxy hóa, giúp bảo vệ làn da khỏi những tác động xấu của các gốc tự do, vốn là nguyên nhân gây ra mụn.

Giảm vết rạn da

Nhờ vào khả năng bảo vệ và giữ ẩm cho da, sáp ong có thể mang lại lợi ích tích cực cho các vết rạn da. Sáp ong giúp duy trì độ ẩm cho da, làm cho da trở nên mềm mại hơn. Khi da được cung cấp đủ nước, tình trạng rạn da có thể được cải thiện.

Thêm vào đó, sáp ong còn chứa nhiều dưỡng chất và vitamin có thể hỗ trợ quá trình tái tạo da, giúp da trở nên khỏe mạnh hơn và giảm thiểu tình trạng rạn da.

Sáp ong giúp làm mờ vết rạn hiệu quả

Hỗ trợ điều trị nhiễm nấm da, vảy nến, bệnh chàm

Sáp ong có khả năng làm dịu da, ngăn ngừa viêm nhiễm và cung cấp dưỡng chất cho làn da. Vì vậy nó có thể được áp dụng như một phần trong liệu pháp điều trị cho một số vấn đề về da như nhiễm nấm, vảy nến và bệnh chàm.

Một nghiên cứu đã chỉ ra rằng sự kết hợp giữa mật ong, sáp ong và dầu ô liu rất hiệu quả trong việc điều trị viêm da do tã, bệnh vẩy nến và bệnh chàm.

Tốt cho gan

Sáp ong mang lại nhiều lợi ích cho sức khỏe của gan, một số tác dụng của nó đối với gan bao gồm:

• Tăng cường chức năng gan: Sáp ong chứa các hợp chất chống oxy hóa, giúp bảo vệ gan khỏi những tổn hại do gốc tự do gây ra. Những gốc tự do này có thể làm hư hại gan, dẫn đến các bệnh lý như xơ gan, viêm gan,…
• Giảm viêm: Sáp ong có khả năng chống viêm, giúp giảm tình trạng viêm gan, hỗ trợ gan trong quá trình phục hồi và tái tạo.
• Hỗ trợ lành vết thương: Sáp ong có tác dụng thúc đẩy quá trình lành vết thương, giúp các vết thương do viêm gan nhanh chóng hồi phục hơn.
• Giảm nguy cơ ung thư gan: Với hàm lượng cao chất chống oxy hóa, sáp ong có tác dụng ngăn ngừa ung thư, từ đó làm giảm nguy cơ mắc ung thư gan.

Giúp kiểm soát cholesterol

Một nghiên cứu đã chỉ ra rằng việc tiêu thụ sáp ong trong vòng 8 tuần có khả năng làm giảm mức cholesterol xấu (LDL) và tăng cường cholesterol tốt (HDL) ở những người có vấn đề về cholesterol cao.

Nhờ vào khả năng điều chỉnh cholesterol, sáp ong có thể giúp ngăn chặn các bệnh tim mạch như xơ vữa động mạch và giảm thiểu nguy cơ mắc bệnh gan nhiễm mỡ.

Giúp kiểm soát cholesterol

Giảm đau và chống viêm

Sáp ong đã được áp dụng từ lâu trong y học cổ truyền nhằm giảm đau và kháng viêm. Các thành phần có trong sáp ong như flavonoid, acid phenolic và những hợp chất khác có khả năng chống viêm và giảm đau một cách tự nhiên.

Giảm căng thẳng

Mặc dù chưa có nghiên cứu chính thức nào chứng minh tác dụng giảm căng thẳng của sáp ong, nhưng việc sử dụng sáp ong trong mát-xa có thể mang lại một số lợi ích giúp thư giãn và giảm stress cho cơ thể.

Khi được áp dụng qua kỹ thuật mát-xa, sáp ong sẽ làm ấm và kích thích lưu thông máu. Điều này có thể hỗ trợ giảm đau nhức cơ bắp và cải thiện tuần hoàn máu trong cơ thể. Quá trình mát-xa cũng góp phần thúc đẩy sự thư giãn, giảm căng thẳng và nâng cao tâm trạng.

Bên cạnh đó, hương thơm tự nhiên từ sáp ong cũng có thể tạo ra hiệu ứng thư giãn và an thần. Nhiều người tin rằng mùi hương tự nhiên của sáp ong có khả năng mang lại cảm giác bình yên và thoải mái.

Một số bài thuốc chữa bệnh từ sáp ong

Một số phương thuốc trị bệnh từ sáp ong:

• Điều trị ung nhọt: nấu sáp ong với phèn phi và uống.
• Điều trị viêm họng, tiểu khó: đốt sáp ong cho đến khi thành than, sau đó nghiền thành bột mịn và uống với nước ấm.
• Điều trị viêm dạ dày, tá tràng: đun sáp ong với nước, hoài sơn và bạch truật, uống nhiều lần trong ngày.
• Điều trị băng huyết: nghiền sáp ong thành bột mịn và uống với rượu ấm.
• Điều trị chín mé: nấu sáp ong với nhựa thông và thoa lên vùng bị đau.
• Làm đẹp da: xay nhuyễn sáp ong với hoa hồng, thêm nước và đun nhỏ lửa, lọc bỏ bã và bảo quản trong ngăn mát tủ lạnh. Nước đã lọc được dùng để thoa lên da khoảng 15 phút, sau đó rửa lại bằng nước ấm.
• Điều trị viêm mũi dị ứng: ngâm sáp ong trong rượu và uống mỗi lần khoảng 1 chén nhỏ.

Xem ngay: Tỏi ngâm mật ong: Tác dụng và cách ngâm

Công dụng của sáp ong đối với đời sống

Dùng làm son dưỡng môi

Sử dụng sáp ong để làm son dưỡng môi là một phương pháp đơn giản và an toàn giúp cung cấp độ ẩm cho đôi môi. Sáp ong có khả năng giữ ẩm, làm mềm, giúp cho môi luôn được mịn màng và đầy đặn.

Bạn có thể kết hợp sáp ong với các nguyên liệu tự nhiên khác như dầu dừa, dầu ô liu, vitamin E, tinh dầu,… để tăng cường hiệu quả dưỡng môi, mang lại cho môi vẻ hồng hào và mềm mại hơn. Dưới đây là cách làm son dưỡng môi:

Sáp ong làm son dưỡng môi

Nguyên liệu:

• Sáp ong: 1 thìa cà phê
• Dầu dừa: 1 thìa cà phê
• Mật ong hoa cà phê: 1 thìa cà phê
• Tinh dầu bạc hà (tùy chọn): 1 – 2 giọt

Cách thực hiện:

• Đặt sáp ong và dầu dừa vào một bát thủy tinh nhỏ, sau đó cho bát vào nồi nước nóng, đun cách thủy cho đến khi sáp ong và dầu dừa tan chảy hoàn toàn.
• Khi hỗn hợp đã tan chảy, thêm mật ong và tinh dầu bạc hà (nếu có) vào, khuấy đều để tất cả hòa quyện với nhau.
• Đổ hỗn hợp son dưỡng vào một hũ nhỏ, để nguội cho đến khi đông đặc lại.
• Sử dụng son dưỡng môi hàng ngày hoặc khi cảm thấy môi khô, nứt nẻ.

Tham khảo: Cách làm son dưỡng môi bằng mật ong

Sáp ong ngâm rượu

Sáp ong ngâm rượu là một loại rượu thuốc có nhiều lợi ích, bao gồm:

• Tăng cường sức khỏe: Sáp ong ngâm rượu chứa nhiều dưỡng chất cần thiết cho cơ thể, giúp cải thiện sức khỏe và nâng cao khả năng miễn dịch.
• Hỗ trợ tiêu hóa: Sáp ong ngâm rượu có tác dụng kích thích hệ tiêu hóa, hỗ trợ điều trị các vấn đề như đầy bụng, khó tiêu, táo bón, tiêu chảy,…
• Giảm đau và kháng viêm: Sáp ong ngâm rượu giúp giảm đau và chống viêm, làm giảm triệu chứng đau nhức xương khớp, đau đầu,…
• Làm đẹp da: Sáp ong ngâm rượu có công dụng làm đẹp da, giúp làn da trở nên mịn màng và sáng khỏe hơn.

Nguyên liệu:

• Sáp ong: 1 kg
• Rượu trắng 40 – 45 độ: 4 lít

Cách thực hiện:

• Rửa sạch sáp ong và để ráo nước.
• Đặt sáp ong vào một bình thủy tinh, sau đó đổ rượu trắng vào và đậy kín nắp bình.
• Ngâm trong khoảng 3 – 4 tháng, khi rượu chuyển sang màu vàng nhạt thì có thể sử dụng.
• Uống từ 1 – 2 ly rượu sáp ong mỗi ngày, trước bữa ăn.

Lưu ý: Sáp ong ngâm rượu chỉ nên được tiêu thụ với liều lượng hợp lý và không nên uống quá nhiều. Nếu có bất kỳ vấn đề sức khỏe nào hoặc có thắc mắc về việc sử dụng, hãy tham khảo ý kiến bác sĩ trước khi dùng để tránh những tác dụng phụ không mong muốn.

Xem ngay: Cách làm nấm linh chi ngâm rượu

Lưu ý khi sử dụng sáp ong

Để phòng ngừa một số tác dụng phụ có thể ảnh hưởng đến sức khỏe, những đối tượng sau đây cần chú ý trước khi sử dụng sáp ong:

• Những người không nên dùng sáp ong để tránh các tác động xấu đến sức khỏe bao gồm: trẻ em dưới 1 tuổi, người mắc bệnh huyết áp thấp, tiểu đường, các bệnh về gan, thận và những người vừa trải qua phẫu thuật.
• Người có làn da nhạy cảm, da dầu hoặc da nhờn không nên sử dụng vì sáp ong có thể gây tắc nghẽn lỗ chân lông và kích ứng da.
• Những ai bị dị ứng với sáp ong hoặc sản phẩm từ ong cũng không nên sử dụng. Dị ứng với sáp ong có thể dẫn đến các triệu chứng như phát ban, ngứa ngáy, sưng phù, khó thở,…
• Nếu có bất kỳ vấn đề sức khỏe nào, hãy tham khảo ý kiến bác sĩ trước khi dùng sáp ong.

Trẻ em dưới 1 tuổi, người mắc bệnh huyết áp thấp, tiểu đường,… không nên sử dụng sáp ong

Để sử dụng sáp ong một cách hiệu quả và an toàn, bạn cần lưu ý đến việc bảo quản và sử dụng sáp ong đúng cách, chẳng hạn như:

• Không nên để sáp ong trong đồ chứa bằng kim loại vì có thể xảy ra hiện tượng ăn mòn và chất kim loại có thể hòa vào sản phẩm.
• Chỉ nên sử dụng sáp ong nguyên chất, không dùng sáp ong đã được pha trộn với các thành phần khác. Sáp ong nguyên chất thường có màu vàng nhạt, mùi thơm nhẹ và vị ngọt thanh.
• Sử dụng sáp ong với liều lượng hợp lý, không quá 70 ml mỗi ngày. Do sáp ong có hàm lượng calo cao, bạn nên tiêu thụ ở mức vừa phải để tránh tăng cân.
• Bảo quản sáp ong ở nơi khô ráo, thoáng mát và tránh ánh nắng trực tiếp.

Bạn có biết: Công dụng và cách dùng nhụy hoa nghệ tây

Sáp ong mua ở đâu và giá bao nhiêu?

Bạn có thể tìm mua sáp ong tại các cửa hàng chuyên cung cấp thực phẩm tốt cho sức khỏe, chợ nông sản, hoặc trên các trang thương mại điện tử. Ngoài ra, những người thường xuyên đi rừng hoặc làm việc tại các trang trại nuôi ong cũng có thể là nguồn cung cấp.

Tuy nhiên, để đảm bảo hấp thụ đầy đủ chất dinh dưỡng từ sáp ong, bạn nên chọn mua ở những địa chỉ uy tín và tìm hiểu kỹ về nguồn gốc của sản phẩm nhé!

Theo thông tin cập nhật vào tháng 11/2021, giá sáp ong dao động từ 250.000 đến 270.000 VND/kg (đối với sáp ong đã qua chế biến) và khoảng 140.000 – 250.000 VND/kg (đối với sáp ong nguyên miếng, chưa qua chế biến).

Sáp ong là một loại thực phẩm rất tốt cho sức khỏe và có nhiều công dụng. Tuy nhiên, bạn không nên sử dụng quá nhiều, chỉ nên tiêu thụ với lượng vừa phải để đạt hiệu quả tốt nhất. Nếu thấy bài viết này của Hetyma hữu ích, hãy chia sẻ cho mọi người cùng biết nhé!